به گززارش دیوان اقتصاد، شاید در وهله اول وقتی سخن از تعاونی به میان بیاید، ذهن ها به سمت شرکت ها و یا مجموعه افرادی برود که در کنار یکدیگر قرار گرفته اند تا فعالیتی اقتصادی (اعم از ساختمان سازی و …) و یا خدمت دهی به افراد هدف ( تعاونی کارکنان ادارات و …) برود. اما واقعیت و عظمت تعاونی با این مثال ها، تفاوت هایی دارد. هر چند تعاونی های ذکر شده نیز در جای خود مهم بوده و تاکنون اقدامات ارزشمندی را رقم زده اند. برای اینکه مفهوم اصلی تعاونی روشن شود، باید در خصوص پایه های رشد این تفکر صحبت شود. پایه هایی که سنگ بنای تعاونی را به صورت مدرن در ایران، در قرن ها پیش در دیار کاریز بنا نهادند.

بهترین مدل تامین سرمایه براساس مدل مالی حقابه قنات ها بر پایه «مشارکت مردمی»، پدید آمدند. همیاری هایی که فراتر از ایجاد زمینه ها برای توسعه اقتصادی، جلوی سقوط تمدن های ساکن در این مناطق را گرفته و به نوعی تمدن سازی کردند و همه اینها در سایه توجه به ظرفیت مردم و مردمی سازی اقتصاد محقق شده است.

در این مدل که در یزد قدیم جهت ایجاد قنات و بسیاری از تولیدی ها استفاده می شده، کارآفرینان و معتمدین مردم، به عنوان محور و سرمایه گذار کلان و مردم با اعتماد به اعتبار آنها، به عنوان سرمایه گذار خرد، منابع مالی خود را وارد پروژه ها می کردند. در واقع با بهره گیری از تفکر تعاونی و مردمی سازی اقتصاد؛ تمدن ایران مرکزی که در آستانه نابودی و تبدیل به بیابان بود، نجات یافت و ما نیز بر خود واجب میدانیم به عنوان وارثان تمدن کاریزی، همان مدل را تحت عنوان تعاونی سهامی – سرمایه گذار، دنبال و اجرا نمائیم.

اکنون نیز میتوان از تفکر تعاونی به عنوان مهمترین و شاید تنها راهبرد عملیاتی، برای عبور از تمامی بحران های اقتصادی کشور یاد کرد. راهکاری که با جمع آوری پول های خرد مردم و هدایت به سمت تولید، از طرفی جلوی رشد حجم نقدینگی و تورم را گرفته و از سوی دیگر GDP را افزایش می‌دهد. پس از مهار تورم و رشد GDP، خواه ناخواه، ارزش پول ملی بیشتر شده و به واسطه پرداخت ارزش افزوده از سوی این نوع تعاونی ها به مردم، رفاه نیز در جامعه بهبود می‌یابد. از طرفی با بهره گیری از سرمایه های خرد مردم می توان در مباحث مهم و حیاتی زیرساختی ورود پیدا کرد و با مشارکت مردم، آب را شیرین سازی و منتقل ، برق بیشتری تولید و کشاورزی مدرن را به عنوان صنعتی استراتژیک رونق داد و همه اینها محقق نخواهد شد مگر با تکیه و اعتماد بر تفکر مدرن نیاکان ما. تفکری تحت عنوان «تفکر تعاونی» و «مردمی سازی اقتصاد»

یادداشت* محمدرضا رضایی‌نژاد مدیرعامل گروه تعاونی پیشگامان یزد